Pozycja odwrócona
Pozycja odwrócona – pozycja testowa (ang. item) kwestionariusza która sformułowana jest w sposób przeciwny w porównaniu do standardowych pozycji testowych.
Zobaczmy jak wygląda pozycja odwrócona na przykładzie fragmentu hipotetycznego kwestionariusza psychologicznego mierzącego zadowolenie z życia ze skalą Likerta od 1 (zdecydowanie nie zgadzam się) do 5 (zdecydowanie zgadzam się):
1. “Jestem zadowolony ze swojego życia” – standardowa pozycja testowa.
2. “Często czuję się przytłoczony codziennymi obowiązkami” – pozycja odwrócona.
Jak widzimy, pierwsza pozycja testowa kwestionariusza sformułowana jest w taki sposób, że im wyższa wartość (zaznaczona przez badanego cyfra), tym zadowolenie z życia jest większe. W drugiej pozycji natomiast, która jest właśnie pozycją odwróconą, interpretacja jest odwrotna – im wyższa zaznaczona wartość tym zadowolenie z życia jest niższe. Oczywiście na etapie obliczania surowych wyników kwestionariusza wyniki pozycji odwróconych odwraca się, po to aby uzyskać właściwą spójność wewnętrzną skali.
Pozycje odwrócone pomagają zwiększyć dokładność pomiaru, eliminując tendencje do udzielania odpowiedzi zgodnych z oczekiwaniami społecznymi, a jednocześnie wymuszają na respondentach bardziej świadome i skoncentrowane podejście do wypełniania testu. Innymi słowy, pozycja odwrócona służy kontrolowaniu zaangażowania osoby badanej w wypełnianie testu, co wspomaga otrzymanie bardziej rzetelnego pomiaru.
